Μύθοι και αλήθειες για τον καφέ

Ο καφές είναι αναμφίβολα το αγαπημένο ρόφημα εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο και είναι λογικό να έχουν γραφτεί και να έχουν ειπωθεί πολλά πράγματα για αυτόν. Όμως, πολλά από αυτά αποτελούν μύθους. Τελικά, τι ισχύει και τι όχι για τον καφέ;

Εδώ και χρόνια κυκλοφορούν πολλοί μύθοι για τον καφέ, όμως, πλέον, η επιστήμη και σχετικές έρευνες έχουν καταφέρει να καταρρίψουν αυτούς τους μύθους και να μας δείξουν τι πραγματικά ισχύει και τι όχι για το αγαπημένο μας ρόφημα.

Μύθος 1: Ο καφές προκαλεί αϋπνία και νευρικότητα.

Είναι ίσως ο πιο διαδεδομένος μύθος, αφού πολλοί θεωρούν πως ο καφές δεν θα τους επιτρέψει να κοιμηθούν ή τον αποφεύγουν, γιατί θεωρούν πως η καφεΐνη που περιέχει θα τους προκαλέσει νευρικότητα. Βέβαια, αυτό δεν αποτελεί απόλυτα μύθο, αφού πράγματι η επιστήμη επιβεβαιώνει πως η καφεΐνη διεγείρει την απελευθέρωση κορτιζόλης –της ορμόνης του στρες- και αδρεναλίνης, που προκαλούν αύξηση της πίεσης του αίματος και του καρδιακού ρυθμού.

Όμως, εάν η καφεΐνη λαμβάνεται σε μικρές δόσεις (100-600 mg ποσότητα που αντιστοιχεί σε ένα έως και 5 φλυτζάνια καφέ ανάλογα την ποικιλία και το είδος καφέ) και σε τακτά χρονικά διαστήματα, δεν δημιουργεί προβλήματα νευρικότητας και αυπνίας.

Κοινώς, αυτά τα προβλήματα δεν εμφανίζονται σε όσους πίνουν συστηματικά καφέ και σε μέτριες ποσότητες. Αντίθετα, η κατανάλωση καφεΐνης πάνω από 2000 mg μπορεί να προκαλέσει αϋπνία, τρέμουλο, γρήγορη αναπνοή, υψηλό επίπεδο στρες, υψηλή αρτηριακή πίεση και νευρικότητα.

Μύθος 2: Ο καφές δεν είναι υγιεινό ρόφημα.

Και για αυτόν τον μύθο ευθύνεται η καφεΐνη. Όμως, αφενός ξεχνάμε πως η καφεΐνη υπάρχει και σε άλλα ροφήματα που θεωρούνται υγιεινά όπως το τσάι, αλλά και πως ειδικά ο καφές εκτός από την καφεΐνη περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά, όπως οι πολυφαινόλες και έρευνες έχουν συνδέσει την κατανάλωση καφέ, με την μείωση του κινδύνου εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου και καρδιοαγγειακών νόσων, αλλά και νοσημάτων όπως διαβήτης, Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ κ.ά. Επίσης, έχει αποδειχτεί με μελέτες πως ο καφές βοηθά στον έλεγχο του σωματικού βάρους και αποτελεί όπλο κατά της παχυσαρκίας.

Μύθος 3: Ο καφές προκαλεί αφυδάτωση.

Και πάλι υπεύθυνη για τον μύθο πως ο καφές αφυδατώνει τον οργανισμό είναι η καφεΐνη, η οποία πράγματι έχει διουρητική δράση. Όμως, έρευνες έχουν αποδείξει πως ο καφές δεν προκαλεί αφυδάτωση του οργανισμού περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ρόφημα. Μάλιστα, έρευνα έδειξε ότι η καφεΐνη έχει αξιοσημείωτη διουρητική δράση, μόνο μετά από μακρά αποχή (δύο μήνες).

Μύθος 4: Ο καφές προκαλεί εθισμό ίδιο με τον εθισμό στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά ή το τσιγάρο.

Σειρά ερευνών επιβεβαιώνουν ότι ένα άτομο μπορεί όντως να εθιστεί στον καφέ, καθώς η καφεΐνη αυξάνει τα επίπεδα της ντοπαμίνης (ένας νευροδιαβιβαστής που δραστηριοποιεί το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου), όπως κάνουν π.χ. οι αμφεταμίνες. Και πράγματι κανείς μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα στέρησης καφέ (πονοκέφαλο, δυσκολία συγκέντρωσης, κόπωση κ.ά.). Όμως, όλες οι επιστημονικές έρευνες τονίζουν πως ο εθισμός στον καφέ δεν έχει τα ίδια καταστροφικά σωματικά, ψυχικά και κοινωνικά αποτελέσματα, όπως ο εθισμός στο αλκοόλ και στο τσιγάρο.