Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τον καφέ;

Τα τελευταία χρόνια, ο διάλογος για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
έχει ξεκινήσει σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ πλέον όλοι είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τις συνέπειες ακόμα και στην καθημερινότητά μας. Έτσι λοιπόν και ο καφές –όσο περίεργο κι αν ακούγεται αυτό- δεν μένει ανεπηρέαστος από την κλιματική αλλαγή και τα νέα δεδομένα που δημιουργεί.

Πολλοί δεν γνωρίζουν ίσως, ότι για τα τόσα είδη, αρώματα και γεύσεις του καφέ είναι βασικά υπεύθυνες δύο ποικιλίες καφέ, η Arabica και η Robusta, για να φτάνει στο φλυτζάνι μας αυτό το τόσο ιδιαίτερο και αγαπημένο ρόφημα. Η Arabica είναι μια ποικιλία που θεωρείται εξαιρετικά ευάλωτη στις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ η Robusta «υποφέρει» από την ξηρασία.

Καταλαβαίνετε λοιπόν πως η παραγωγή του καφέ είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις καιρικές και γεωλογικές συνθήκες, καθώς τα καφεόδεντρα αναπτύσσονται σε συγκεκριμένα κλίματα. Ενώ οι άγριες ποικιλίες συμβάλλουν σημαντικά, καθώς μπορούν να διασταυρωθούν με τις εμπορικές ποικιλίες και να δώσουν τις μοναδικές γεύσεις που φτάνουν σε εμάς.

Όμως, η μελέτη των Βρετανών επιστημόνων που δημοσιεύθηκε πρόσφατα έδειξε πως από τις 124 γνωστές ποικιλίες καφέ που εξετάστηκαν, οι 75 πρέπει να θεωρηθούν ότι βρίσκονται υπό απειλή και κινδυνεύουν με εξαφάνιση μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Μάλιστα οι 13 είναι μάλλον σε μια πολύ κρίσιμη καμπή, οι 40, μεταξύ των οποίων και η Arabica, είναι απειλούμενες και οι υπόλοιπες 22 ακόμα ευάλωτες.

Είναι πολύ χαρακτηριστικό το παράδειγμα της ποικιλίας Arabica που σήμερα αποτελεί το 60% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Εκτιμάται ότι το 2088 ο φυσικός πληθυσμός των καφεόδεντρων θα έχει μειωθεί στο μισό σε σχέση με σήμερα!

Η κλιματική αλλαγή λοιπόν φαίνεται ότι θα επηρεάσει άμεσα τις ποσότητες του καφέ που θα φτάνουν στην κατανάλωση καθώς τρία στα πέντε άγρια είδη του φυτού του καφέ κινδυνεύουν από την ξηρασία, τις ασθένειες και την αποψίλωση των δασών. Η επάρκεια της παραγόμενης ποσότητας καφέ τίθεται σαφώς σε κίνδυνο, παρότι οι επιστήμονες για την ώρα εμφανίζονται σχετικά καθησυχαστικοί. Σημειώνουν πάντως ότι μακροπρόθεσμα ο κίνδυνος θα είναι υπαρκτός εάν μειωθεί η βιοποικιλότητα του καφέ.

Προτείνουν μάλιστα να ληφθούν μέτρα για την προστασία των ειδών του καφέ, τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και σε ειδικές εγκαταστάσεις όπως είναι οι τράπεζες σπόρων, στις οποίες σήμερα φυλάσσονται σπόροι μόνο από τα μισά είδη, ενώ το ένα τέταρτο των ειδών δεν βρίσκεται σε καμία προστατευόμενη ζώνη.

Το σίγουρο είναι ότι η βιομηχανία του καφέ μετρά πολλά δισεκατομμύρια δολάρια και για να «επιβιώσει» θα πρέπει να βασιστεί ολοένα και περισσότερο σε άγριες ποικιλίες αναπτύσσοντας ανθεκτικά καφεόδεντρα στις νέες κλιματικές συνθήκες.